معرفی انواع سیم و کابل

وظیفه‌ی اصلی هر سیم هدایت جریان الکتریکی است. به‌طورکلی سیم‌ها از هادی و عایق تشکیل‌شده‌اند، منظور از هادی در سیم همان قسمت مرکزی سیم که وظیفه‌ی هدایت جریان الکتریکی را دارد می‌باشد. اغلب سیم‌ها جنس هادی، مس یا آلومینیوم می‌باشد؛ اما به دلیل حجم کم و هدایت جریان بهتر فلز مس نسبت به سایر فلزها از مس به‌عنوان هدایت‌کننده اکثر سیم‌ها استفاده می‌شود. از معایب بزرگ مس نسبت به آلومینیوم تنها قیمت بالای این فلز می‌باشد.

تقسیم بندی سیم ها:

سیم‌ها با توجه به نیازهای مختلف و با توجه به جریان عبوری از آن، دارای قطرهای متفاوتی هستند. قطر سیم‌ها با مقدار جریان عبوری از آن‌ها رابطه مستقیمی دارد؛ یعنی هرچه قطر سیم بیشتر باشد می‌توان در یک ‌فاصله مشخص جریان بیشتری از آن سیم عبور داد.

1-سیم مفتولی

همان‌طور که از نامش هم پیداست سیم‌های مفتولی دارای یک‌رشته هادی به‌صورت مفتولی می‌باشد. سیم‌های مفتولی به دلیل فرم گیری خوبی که دارند معمولاً در تابلوهایی که دارای داکت های شیاردار نیستند استفاده می‌شود. ولتاژ نامی این سیم‌ها 450/750 ولت است.

2-سیم های افشان

هادی سیم‌های افشان، از تعداد زیادی رشته مسی نازک تشکیل می‌شود. این دسته از سیم‌ها نسبت به سایر سیم‌ها دارای انعطاف‌پذیری خوبی هستند. از عمده موارد مصرف این سیم‌ها می‌توان به سیم‌های مورداستفاده در برق‌کشی ساختمان‌ها اشاره کرد. سیم‌های افشان نیز مانند سیم‌های مفتولی دارای سطح مقطع‌های متفاوت هستند. ولتاژ نامی این نوع سیم 300/500 ولت است.

3-سیم نیمه افشان

این سیم‌ها ویژگی‌هایی مابین سیم‌های مفتولی و افشان را دارند؛ بنابراین سیم‌های نیمه افشان دارای تعداد رشته‌هایی کمتر از سیم افشان با قطر رشته‌هایی کمتر از سیم مفتولی را دارند. انعطاف‌پذیری سیم‌های نیمه افشان به‌مراتب کمتر از سیم‌های افشان است. ولتاژ نامی و نوع کاربرد سیم‌های نیمه افشان مانند سیم‌های مفتولی می‌باشد.

4-سیم نایلون

ساختار سیم نایلون از ترکیب دو سیم نازک به هم چسبیده تشکیل‌شده است. این سیم‌ها از نوع افشان بوده و بیشتر در برق‌کشی ساختمان‌ها و معمولاً به‌صورت روکار استفاده می‌شود. این سیم‌ها ضعیف بوده و در مصارف صنعتی استفاده چندانی ندارد.

5-سیم ارت

این سیم‌ها دارای ترکیب خاصی از رنگ‌های سبز و زرد هستند. همان‌طور که از نام این سیم پیداست از سیم ارت جهت اتصال تجهیزات مختلف به سیستم ارتینگ استفاده می‌شود. از ویژگی‌های مهم سیم‌های ارت درصد خلوص بالای مس و درنتیجه مقاومت اهمی پایین این سیم می‌باشد که در مبحث ارتینگ بسیار حائز اهمیت است.

6- سیم کواکسیال

این دسته از سیم‌ها نسبت به سایر سیم‌ها کاربرد کمتری دارند. این سیم بیشتر به‌عنوان رابط تلویزیون و آنتن در ساختمان‌ها مورداستفاده قرار می‌گیرد.

همان‌طور که در تصویر مشاهده می‌کنید این سیم‌ها شبیه کابل هستند و ازاین‌رو بیشتر از آن به‌عنوان کابل کواکسیال نام‌برده می‌شود. این سیم‌ها از اجزای مختلفی تشکیل‌شده‌اند. اجزای این سیم به ترتیب از مرکز مغزی رسانا، عایق میانی، فویل آلومینیوم، شیلد و عایق خارجی است. علت استفاده از شیلد و فویل در این سیم، حذف نویز خارجی و درنتیجه کیفیت بالای صوت و تصویر است.

تقسیم بندی کابل ها:

کابل‌ها نیز مانند سیم‌ها وظیفه‌ی هدایت جریان الکتریکی را بر عهده دارند. تفاوت اصلی سیم و کابل این است که اولاً کابل‌ها دارای دو عایق داخلی و خارجی هستند؛ ثانیاً سیم‌ها فقط به‌صورت تک رشته می‌باشند اما کابل‌های تک رشته و چند رشته وجود دارد.

1-کابل تک رشته

علت استفاده از کابل‌های تک رشته به‌جای سیم‌های تک رشته، حفاظت فیزیکی بالاتر کابل‌ها نسبت به سیم‌ها در محیط‌هایی که امکان آسیب‌دیدگی سیم با اجزای فیزیکی خارجی وجود دارد است.

2-کابل چند رشته

این دسته از کابل‌ها موارد کاربرد بسیار متنوعی دارند و به دلیل برخوردار بودن از تعداد رشته‌های مختلف، طیف وسیعی از پروژه‌های مختلف را پوشش می‌دهد. این کابل‌ها معمولاً در مکان‌هایی استفاده می‌شود که تنش‌های مکانیکی و فیزیکی کمتری به کابل وارد می‌شود.

3-کابل مفتول

کابل‌های مفتول کابل‌هایی هستند که در ساختار آن‌ها از چند رشته سیم مفتول که به‌هم‌پیچیده شده، تشکیل‌شده است. این کابل‌ها کمترین انعطاف‌پذیری را دارند اما دارای هدایت جریان بسیار خوبی هستند. عمده مصرف کابل‌های مفتول در پروژه‌های صنعتی می‌باشد.

4-کابل افشان

کابل افشان کابلی است که بیش از یک سیم تک رشته افشان در آن وجود دار د.برخلاف کابل‌های مفتول این کابل‌ها از انعطاف‌پذیری بالاتری برخوردار هستند. عمده کاربرد این کابل‌ها در مکان‌های صنعتی و به‌دوراز تنش‌های مکانیکی و فیزیکی زیاد می‌باشد.

5-کابل زمینی

کابل‌های زمینی معمولاً دارای نصب ثابت هستند. این نوع کابل‌ها عمدتاً جهت مصارف صنعتی و کابل‌کشی‌های داخل ساختمان مناسب هستند. به دلیل درجه حفاظت بالای این کابل‌ها می‌توان آن‌ها را در محیط‌های خشک، خیس و با رطوبت بالا و همچنین در آجرکاری و بتن به کاربرد. برای حفاظت و ایمنی بیشتر به کاربردن این کابل‌ها در بتن فشرده و یا به‌طور مستقیم در زیر زمین به‌هیچ‌وجه توصیه نمی‌گردد.

6-کابل زره دار

کابلی است که در ساختار خود از یک‌لایه اضافی جهت افزایش مقاومت کابل در برابر صدمات مکانیکی و فیزیکی استفاده می‌کند. این نوع کابل‌ها به کابل مسلح نیز معروف هستند. جنس زره‌ها بسته به نوع کاربرد از جنس آلومینیوم، فولاد و گالوانیزه است.

7-کابل شیلد دار

کابلی است که دارای یک محافظ اطلاعات عبوری از سیم یا به عبارتی نویز گیر است. این شیلد اغلب از جنس مس، آلومینیوم و یا دیگر فلزهای رسانا هست. عمده کاربرد این کابل‌ها در انتقال اطلاعات بین اجزاء مختلف یک دستگاه و یا بین دستگاه‌های مختلف، جهت کاربردهای سیستمی و آمار و اطلاعات می‌باشد.

8-کابل فویل دار

کابل‌های فویل دار نیز مانند کابل‌های شیلد دار قابلیت حذف نویز را از کابل دارند. فویل‌ها ورقه‌های بسیار نازکی از جنس مس یا آلومینیوم هستند که یک طرف آن‌ را یک‌لایه بسیار نازک نارسانا پوشانده است و سمت رسانای فویل با اتصال به زمین (ارت) قابلیت حذف نویز را دارد که عمده تفاوت کابل‌های شیلد دار و فویل دار در همین ویژگی هست.

9-کابل فرمان

کابل‌های فرمان معمولاً دارای رشته‌های زیادی هستند که جهت انتقال اطلاعات آنالوگ و دیجیتال در صنعت مورداستفاده قرار می‌گیرند.

10-کابل ابزار دقیق

این نوع کابل‌ها برای انتقال داده‌ها و به‌کارگیری در فناوری اندازه‌گیری و کنترل، نظیر اتاق‌های کنترل واحدهای صنعتی و نیروگاه‌ها مناسب هستند.

11-کابل فشار قوی

برای انتقال انرژی الکتریکی در سیستم‌هایی با ولتاژ نامی بالاتر از یک کیلوولت از کابل‌های فشارقوی استفاده می‌شود. عمده استفاده این کابل‌ها در انتقال برق از نیروگاه‌ها به شبکه مرکزی و یا شبکه‌های توزیع اولیه هست.