معمولا تابلوهایی که جریان آن از ۱۲۵ آمپر بیشتر میباشد را به جای کابل کشی شمش کشی(شینه کشی) می کنند. چرا که به علت حجم بالای سیم و کابل و آمپر بالا استفاده از سیم ممکن نیست، مثلا دریک فاصله ی ۱۰ سانتیمتری نمی توانیم کابل ۷۰ را خم کنیم، (بعلت نداشتن انعطاف و تکان و …)
در ادامه با نکات اصلی آشنا میشوید
چرا شینه؟
در ساخت تابلوهای برق که دارای جریان بالا می‌باشند، شینه بندی انجام می‌شود. فرض کنید کلید کمپکت با جریان نامی 250 آمپر داریم و می‌خواهیم آن را به ترمینال وصل کنیم و یا به کلید دیگری ارتباط دهیم. برای این کار ما باید کابل سایز 70-95 میلی‌متر مربع را برای سیم‌کشی انتخاب کنیم، ولی مشکل اینجاست که کابل 95 بسیار قطور است و در داخل تابلو برق که اغلب، سیم‌ها دارای مسیرهای کوتاهی می‌باشند، فرم دادن کابل غیرممکن است.
بنابراین، برای اتصال و ارتباط بین فیدرها باید از شینه های مسی استفاده شود، زیرا پس از نصب، کاملاً در جای خود نصب ثابت می‌مانند و فرم آن‌ها مانند کابل، در اثر گرما و لرزش عوض نمی‌شود و در محل نصب خود حرکت نمی‌کنند.
چه‌بسا در جریان های بالاتر مثلاً، 2000 یا 4000 آمپر، کار کردن با کابل، غیرممکن است. پس، شینه بندی در صنعت تابلو برق و پروژه های برق صنعتی و برق نقش بسیار مهمی داشته و معمولاً جریان بالاتر از 160 آمپر، نیاز به شینه بندی دارد. در اینجا به شما آموزش می‌دهیم که چگونه تابلو برق و قطعات آن را شینه کشی کنید.
اصول و استانداردهای شینه بندی در تابلوهای برق
1-برای اتصال کامل دو شمش به یکدیگر، شمش فرعی (آمپر کمتر)، حداقل به‌اندازه‌ی مربعی به عرض همان شمش، به باسبار متصل باشد.
:: نحوه‌ی اتصال شمش 50 به شمش 80:
2-تعداد سوراخ و تعداد پیچ برای اتصال کامل دو شمش به یکدیگر با باسبار 80:
3-جریان مجاز باسبار (شینه اصلی) که برای انشعاب دادن به لوازم دیگر انتخاب می‌شود، باید حدود 1/5 برابر جریان کلید اصلی باشد، علت این است که بر روی باسبار معمولاً تعداد سوراخ‌های زیادی برای انشعاب و اتصال به دیگر شمش‌ها ایجاد می‌شود، بنابراین سوراخکاری باعث کم شدن سطح مقطع شمش می‌گردد.
4-فاصله‌ی بین دو فاز غیر همنام، با مقدار ولتاژ شینه رابطه مستقیم دارد. فاصله‌ی کمتر از حد مجاز، باعث می‌شود که بین دو شینه، آرک یا قوس الکتریکی به وجود بیاید. البته، این موضوع در ولتاژهای بالاتر اهمیت بیشتری دارد.
مثال: فاصله دو شمش 30mm :
فاصله‌ی بین دو شمش غیرهمنام باید به‌اندازه عرض شمش باشد. البته درصورتی‌که دو شمش، موازی بوده و احتمال دو شمش با یکدیگر صفر باشد، می‌توانند به یکدیگر نزدیک‌تر باشند.
5-تأثیر حرارت بر روی شینه ها:
–جداول جریان مجاز شینه های مسی در دمای نرمال 35-30 درجه سانتی‌گراد تعیین می‌شوند. درصورتی‌که دمای محیط، بالاتر از دمای نرمال باشد، باید طبق فرمول مقابل، شینه را انتخاب کرد:
Ɵ: دمای محیط (سانتی‌گراد)
I30: جریان مجاز در دمای 30 درجه (سانتی‌گراد)
به‌عنوان‌مثال، برای بار 800 آمپر، در دمای °45 باید مقدار جریانی برابر با 976 آمپر در نظر گرفته شود:
6-برای فرکانس‌های غیر از 50Hz نیز باید از فرمول زیر استفاده شود:
7-خم شینه نباید از زاویه 90 درجه کمتر باشد، زیرا در قسمت خم‌شده، مولکول‌های شینه مسی، ازهم‌گسسته شده و درنتیجه، مقاومت بالا رفته و باعث می‌شود در آن نقطه جریان مجاز کاهش یابد. زاویه‌ی خم بهتر است بیشتر از 90 درجه باشد.
نکاتی در مورد شینه بندی
:: از خش افتادن روی سطح اتصال شمش، از سمباده زدن و سنگ گرفتن روی پریسه هایی (ضایعات دور سوراخ) که در اثر سوراخکاری ایجاد می‌شود، جلوگیری کنید. این کار باعث می‌شود که سطح اتصال شینه ناهموار شود که درنهایت، جریان به‌خوبی از آن عبور نمی‌کند و به ایجاد حرارت زیاد در آن نقطه منتهی می‌شود.
:: محل اتصال دو شمش را با مواد چربی گیر مانند تینر کاملاً تمیز کنید و آن را با گریس‌های مخصوص آغشته نمایید تا از سولفاته شدن و چرب شدن بین دو شمش به‌مرور زمان، جلوگیری شود.
:: لبه‌های تیز شینه تا که در اثر برشکاری ایجاد می‌شوند، باید با سوهان پرداخت شوند. لبه‌های تیز ازجمله قسمت خایی هستند که باعث ایجاد آرک یا قوس الکتریکی خواهند شد.
جدول استاندارد کلیدها
جدول جریان و انتخاب شمش مس
